Хамин алъон филми Richard Attenborough Ганди (барандаи чоизаи Оскар) –Gandhi (His triumph changed the world forever)ро то охир бо диккат тамошо кардам. Ва дубора мутмаин шудам, ки мо дунёи худро бояд бо дастони худ ва бо мухаббати худ иваз кунем. Чун хама медонем, ки дар мо чизе хаст ки на худ аз он рози хастем ва на дигарон меписанданд. Масалан расмхои нозаруре, ки мардумро, мардуми оддиро ба дури ва бехабарии том кашидааст ва солхо ичоза додааст, захмати зиёд ва бехуда бикашем ва сари чизхои камандешона даври худ бичархем ва ба чое равшантаре нарасем.
Ин филм дубора бовари маро ба кудрати инсон ва кудрати фард баргардонд. Ибтикор ва пуштикор дар тасмимхои дуруст ва сиёсатмадорона ва вокеъбинонае, ки халкро бар эътимоди аз дастрафтааш баргардонад. Хакки худро аввал бишносад ва баъдан биталабад.
Дуввумин чизе, ки ба ёдам расид, ин буд ки мо точикон иштиёки тамошои филмхои хиндиро пас аз ошнои бо Ганди ва хисси миллии у пайдо кардем. Аммо он кадар хушком набудем, ки филме аз зиндагии уро ба ин хуби ва зебои бибинем ва назархои худро нисбат ба имрузи хеш дубора биандешем.
Аз худ даххо маротиба пурсидам, ки чаро Телевизиони Точикистон то имруз аз ин филм дубла насохтааст, ё хатто бо зерхат онро намоиш надодааст? Таачуб мекунам аз он сафоратхонаи давлати Хинд ки чаро ин корро ба мо пешниход накардааст? Маълум аст, ки ин кор дар чахорчуби кудрати моли ва барномахои фархангии онхо мегунчад. Шояд андешахои танбалона ва камдоманае анчом шуда бошад, аммо хабаре ба мо нарасида.
Кош ин филмро зудтар дида будам, кабл аз бахори соли гузашта, зеро дар Душанбе бо сафири Хинд дар Точикистон фурсати ошнои доштам ва метавонистам ин пешниходро барояш пешкаш кунам, ва хатто дар зерхат навиштанаш хозирам хамкори намоям… Хуб, барои соли оянда агар худо моро хамчунин сарбаланд ва сарфароз гузорад ва боз каме дасту боли озодтаре бидихад, як сар ба сафорати Хинд мезанем.
Ошнои бо Хинд ва торихи чадиди он барои мо точикон бисёр мухим аст, зеро дар бисёр чихат мисли хамастем. Аммо мо точикон камбахттар аз Хиндиёнем, аз бас касе чун Ганди сиёсатмадореро надоштем.
2 پاسخ
Ман хам замоне аз дидани ин филм мутаассир шудаам. Ва хам аз бозии оличаноби Бен Кингсли. Ва хам аз андешахое ки филм ба бинанда мерасонад. Ба фикрам, ман онро дар Точикистони давраи совети дида будам ва ба забони русй.Холо бояд икрор кард, ки донистани русй хам як хушбахтй будааст.
Вале мардуми мо на ин гуна филмхои “хинди”-ро дуст медорад. Мардуми эхсосотй ба филмхои саргармкунанда ва умдатан бехосилу дуруг дода шудааст. Имруз он “Клон”-ро мебинад ва дуст медорад.
Ба шумо мухолифам, ки мо точикон чунин сиесатмадорон надорем. Дорем, аммо галае ки холо ин ватанро мечарад, ба онхотрохи гузар намедиханд. Барои он ки бе далел набошам, магар Рахматулло Зоиров касе нест, ки ба дурустй мефахмад, бо ин ватан чи бояд кард? Бовичдон нест, ки аз мансаби баланди давлатй бо сабаби референдуми рахбарии рахмонов барои 20 соли оянда истеьфо дод? Чунин афрод хастанд, аммо умеде ба оянда нест. Танхо шарораи умед хаст. Бо эхтиром, дусти шумо.
ustod Salimi Ayubzod,
man ammo bo shuma muvofiqam joyi ki meguyed donistane zaboni ruzi mufid budaast. be shak muvofiqam va dar joi ki meguyed mardume mo ehsosotiand, niz muvofiqam. Ammo fikr mekunam, ki siyosatmadorone ki to imruz doshtaim va dorem niz ehsosostiand. Vagarna iste’fo dodan chi ma’no dorad, hamon taloqest ki marde ghazabolud ba zanash medihad. Va ba’dan yaa pushaymon megardad yo khushbakht az domane digar.
Ore khele ma’mulist, iste’fo medihi va dast dar jayb tamosho mekuni, ki digaron chi khohand kard. Yo iste’fo namedihi va ba digaron fursat.
Man ammo az Gandhi meguftam, marde ki bo libosi madrum nazdi mardume oddi raft va az iloje dardu badbakhtihoyashon guft. Az za’fashon guft, az besavodiashon guft. Iloji faqre onhoro andeshid. Az daryoi ki pushti devorashon jori bud, fikri namak berun kashidan dod. baroi onho kor ejod kard, Idea va ogohi dod. Khorij az davlat va qudrate harbi muqoblili yak imperiyai buzurge chun Iglis muboriza burd. bekhushunat va biduni asliha az ghalaba harf bizad va ba dast ovard.
Mo oyo kasi chunin dorem? Man meguyam na. fe’lan, ta imruz nadoshtaim. Ammo man noumed nestam, kund-ohista-ohista mardum khud ogoh meshavand. Ammo siyosatmadore ki qadame neki ta’rikhraa tezonad va mardumro kame teztar az maromi susti nodoni ba ogohi va komroni rasonad nadorem.
masalan, onjo ki az rasmu rusume nodarkor meguftam, manzuram in bud, ki charo vaziri iqtisod hushi ma’muliye az hisobe budjayi mardum nadorad? Charo kase ogohe bahs az tuyhoi purkharj va ma’rakahoi miyonshikane mo tojikon ba miyon nameandozad? In hama javone ki az khorij ba vatan pul mefiristand, charo bema’no va befoida va biduni oyandabini kharj meshavad? besh az 90% tojikon khudro ba zahmat andokhta, duzdi, gurgi, mardikori va gurusnagi mekashand, to 1000$ pasandoz kunand va ba’dan dar yak shabonaruz ba tamomi mahalla osh dihad, vassalom. Hatto khudi vazironi farhangu uqtisod, kumitahoi mahalla, az bolo to poyon hamin rasmro takror mekunand va khohand kard. Nameguyam bad ast, shoyad man ham agar khudo ba man pisar dod, oshevu khudoiye ba mandumam dodam, ammo ba’d az on ki ba farzandam kitobu daftar, khonavu joy va koputer va sharoiti dars tanzim karda bosham.
Mo meguyim tecnology baroi mo tijikon garoni mekunad, man maguyam, mo tojikon namedonem, ki qimmati imruzayi yak komputer ki dah nafarra va shoyad beshtarra az vahmi besavodi va sharmi bekhabari darmeorad, namedonem. Vagarna yak jashne arusi va ya khatni suroni ma’muli barobare du yo se komputer ast. Mo hatto namedonem, ki solona kharji khonavodaamon chi qadar ast. Kharji zindagoniamon chi qadar ast? tamomi hisobu kitobamon az dastamon raftaast, muntazirem, ki kase ba mo rasidagi kunad va on kas hanuz pukhta narasidaast.
dar filmi Gandhi ba unvoni zan yak chizi digar ba man khele muhim bud. On ham in ast ki Gandhi har jo meraft bo zanash meraft, mo tojikon az siyosatmadoronamon shuru’ karda to mardumi ogohu bosavodamon, hozir nestem ki zani khudro bo khud bibarem va az huzure vay sharm nadorem. Charo rayisjumhurone mo chi tojik chi uzbak harfhoi ghamkhoronayi khudro ki nisbat ba zanone kishvare khud meguyand, dar voqeiyat dar khonadoni khud rioyat namekunand. baroi in ki zanoni ma’muli va khonanishineand, ki juz peshvoz giriftan va guselonidane shavharone khud vazifayi digare nadorand va yo yagon khayriyayi ya yagon guruhi siosiyi yo farhangiyi ba roh nameandozand, hatto shiyad nutqhoi shavharoni khudro niz dunbol nakunand, yo khele ham khastakunanda yo noumedkunanda shumorand. Shoyad haq dorand, ammo in dar jomea ta’sre khube nameguzorad. ya’ne namunayi khube nameshavand. Ya’ne harfashon bo zindagoniashon yaki nest.
Va dar okhir in ki mo tojikon fikr mekunem, siyosatmador ya’ne kase ki dar maqom ast korro anjom medihad, ammo one ki dar maqom ast hamesha dar intizore on ast, ki mardum uro takon bidihand va az niyozi khud biguyand. kase dar in miyon nadorem, kasero nadorem, ki siyosatro az omukhtahoi noduruste khud judo sozad va mardumro hidoyat kunad ba khudii khud, ba khud budan. ba rohatii khud andeshidan. baroi onho sughl ejod kunad, borhoi ziyadatii onhoro az dushashon badrorad. vaqte dunyo ba komi u nashud, iste’fo nadihad, misli non khurdanash ba mardumash fikr kunad, hamesha va dar hama jo ba behbudi mardum fikr kunad.
Fikr kunad va rohhoi az minbar ba qalabi mardum ovardani siyosat va qonunro biandeshad. Ba mardum e’timod va ogohii siyosi va aqloni birasonad. Birasinad, sari vaqt biogohonad, ki javone tojik dar jahon chun mardikoron shinokhta nashavand.
Farhagmardone mo niz, misle Bozor Sobir muborizaro muqobili davlat budan medonand, az har guna qarordodhoi davlati nigaron va haroson az omezishi nasle tojik meandeshand va mardumro nisbat ba davlat va qonun dar tardid meandozand.
na mo hanuz roh dorem, hanuz tajrubahoi nadida va dinishhoi jome
yii naandukhta ziyad dorem, hanuz rohe halli khudro paydo nakaraed. Jome’ai tojik bisyor jome’ai pechida nest, ammo hamin soddagiash boisi mushkilote bisyor shudaast.
Na, ustode aziz, mo hej kasero chun Gandhi nadorem. HANUZ nadorem.