Search
Close this search box.

ریگستان

نوشته‌های شهزاده سمرقندی

Хати форси чи гуна дар Точикистон гум шуд
(Эхсони Зарвон)

Пас аз пирузии инкилоби сусёлисти дар Русия давлати шурави, ки дар пайи ин инкилоб таъсис шуд дар соли 1919 мусаввабаеро ба номи мубориза барои махви бесаводи содир кард.

Бештар дар ин бора
дар сахифаи Би-Би-Си Форси Точикистон бихонед.

چگونه خط فارسی از ميان تاجيکان گم شد؟

6 پاسخ

  1. عزيز جان،
    اگر صلاح بدانی خوب است يک فهرستی از سايتهايی که به اين مطلب لينک داده اند همينجا بگذاری تا نشان دهد که چقدر ايرانی ها هم به اين موضوع علاقه مندند.

  2. Dar guzorishi sahifai BBC durust matrah shudaast, ki roij budani khati sirilik dar Tojikiston ma’noi imkoni bahrabardori az zaboni rusiro nadorad. Imruz na tanho dar viloyoti kishvar, balki dar poytakht niz bakhshi a’zami mardum, ba khusus tiflon, rusi namedonand. Tayi dahsolai nazdik mavqei zaboni rusi dar Tojikiston sakht kohish khohad yoft. Chunin vaz’ mo tojokhora duchori izolyatsiyai khati khohad kard. Kishvar imkoni ta’mini mardum az kitobhoi farogiri zamonro nadorad va mo bo in sokhtakhati sirilik tanho khohem mond va hamgomi zamon nakhohem gasht.
    Yagona khati muvofik va farogiri zamon baroi tojikho dar oynda khati forsi khohad bud va der yo zud inro rahbariyati Tojikiston dark khohad kard. Khati forsi moro az tanhoi khohad rahond va baroi peshburdi ma’rifat dar kishvar musoidat khohad kard.
    Bo kamoli ehtirom!

  3. Siyawushe aziz,
    man kamilan ba fikre shuma muvofiqam. Ammo tamame an kutube ki maa tajikan dashtem va hanuz niz az aan istifada mebarem, ba kumak va iqdame khude kishvare Russia budaast. Hala niz agar kumake az kishvarhayi farsizaban kumake yaa dastgirie narasad, tanaab kashidane ma ba jaye nakhahad rasid. Agar ham rasid taa qullayi maqsud nakhahad rasid. Dar in jadda ba hama ravshan ast, ki Iron qudrate in himaayatraa daarad. Vale mutassifana Iron dar sharaayite nest ki masaayile farhangiraa az masaayile dini qudaa bibinad. Az in jaast ki davlate Tajikistan va beshtare ravshanfikraane aan nigaraan az matrahe qiddie in mas’ala maandaand.
    Guzashta az in hama banda shakhsan ba tajikane berunmarzi beshtar meandesham, ki albatta az in iqdam niz zarbayi mahkami digar baroi aanhaa khahad bud.
    Ajab andesha va dunyaayi parokandae dorem ma tajikan. Albatta tarikh rahe khudraa khaahad raft va maaraa niz ba jayi khahad burd, khah bikhaahem va khaah nakhaahem. Baroi man tasmim hamesha baa intikhabe mushkil hamraah aamadaast. behtar ast ki maa khud tasmim bigirem taa kasaan baroi maa tasmime bigirand ki beshtar ba darde khudashaan bikhurad. Manzuram in ast ke niyaaze ma ba sude kasane digar na anjaamad.
    Farhange tajik misaale abanbare Narak ast. Vujudash zebaast, amma nisfe mardum bidune barq va aab zindagi ba sar mebarand. Taa sarbastaast aram ast, amma vaqte azad shud va ba daryaa payvast, digar dar daste maa nest. Mardume tajik kuhistaani va khushkigard ast shinaavari aamukhtan dar daryaayi purtalatume ironi bisyaar dushvaar khaahad bud baroi jame’ayi javan, ma’sum va asibpazire tajik.
    Amma kudaki marize khudraa baaz nazde hamon tabibe aashnaa khahem burd, medonam.

  4. Ruzaton khush Shahzodai giromi va digar doostoni aziz,
    umed doram ki tansihat, begham, khotirjam va misli man hamesha dil shod boshed. Agar chi ba kulli nuqtayi nazaraton muvofiqam, boz ham ilova kardaniyam, ki khati kirilike ki fe’lan dar alifboyi zaboni tojiki istofoda meshavad baroyi mo tojikon begona va majburi ast. Yak misol az tajribayi hayotii khud meoram: hangome ki ba boghchayi kudakona meraftam va dar sinfhoyi ibtidoi dar maktab tahsil menamudam, baroi man garchande ki yake az fa’oloni boghcha va pioneroni maklab ham bosham, omuzishi khat khele dushvor bud va to hol hast. Khud qazobat kuned, ki bo in khate ki istifoda mebarem chi te’dod az osori niyokonamoro joy dodaem? Magar on tanho kitobhoyi merosi davrai shuravii sotsialisti nestand? In hamon kitobhoyeand az kotobhoyi navishtai Karl Marks va Leninu S…, ki padaru modaram haft pushtashonro az yod medonand, digar hej. Boshad hamon ham dialekika va namedonam chi balohoyi digari khudsokhataashon. Ammo osori guzashtagoni puriftikhoramon ku? Mahz hamin khat bud ki moro az asli khud begona karda ast va to hol niz mekunad. Niz hangome ki pas az dargirihoi dokhili tahsili khudro dar yake az litseyhoi khususii tojikiston davom dodam, ustodi omuzishi alifboyi niyokonam yak mardi farzona bo nomi Rajabi budand, ki ba man na tanho dabirayi fosiro omuzonidand, balki dar barnomaashon beshtar ba faro giriftani merosi niyokonamon chun Shohnomayi bezavoli Firdawsi, Devoni khoja Khofiz va Sa’di, Rouboiyoti Khayyom va .. takya menamudand va in bud ki moro natanho az dabirayi niyokon shinos namudand, balki boz ba mo darsi vatandusti omukhta ba ruhi oriyoyiamon farri digare mebakhshidand…
    Pas chi boyad kard? Doir ba in mawrid man komilan bo Shahzodayi Samarqandi muvoviqam, ki meguyad:”Ammo tamame an kutube ki maa tajikan dashtem va hanuz niz az aan istifada mebarem, ba kumak va iqdame khude kishvare Russia budaast. Hala niz agar kumake az kishvarhayi farsizaban kumake yaa dastgirie narasad, tanaab kashidane ma ba jaye nakhahad rasid. Agar ham rasid taa qullayi maqsud nakhahad rasid. Dar in jadda ba hama ravshan ast, ki Iron qudrate in himaayatraa daarad.” va “Baroi man tasmim hamesha baa intikhabe mushkil hamraah aamadaast. behtar ast ki maa khud tasmim bigirem taa kasaan baroi maa tasmime bigirand ki beshtar ba darde khudashaan bikhurad. Manzuram in ast ke niyaaze ma ba sude kasane digar na anjaamad.”
    Digar chi iloj?
    Kudak budam va az dushvorii khati kirilik va zaboni rusi ba modaram shikoyat mekardam, dar javob modaram ba man guftand: “Sabr kun Dilshodjon, va shukr ham bigu ki zaboni modariamon-tojikimonro niz digar nakardand, vagar na voy bar holi millati sarsakht va shurdidai tojik…”
    Khayr, shodu piruz boshed
    bo ehtirom
    Dilshod Azimi
    P.S: Shurbakhtona maktube ki baroyaton irsol medoram niz bo dabira(khat)yest, ki onro(dabirayi lotini) ba mo ajnabiho(rusho) majburi jori kardaand va khele ham muttaasifam, ki to hol onro ba kor mebaram.

  5. Dilshode aziz,
    tajrubahoi mara ba yaadi kudakihoi khudam andokht. Man niz tajrubahoi ba misle on ke shuma gufted doshtaam va mutmainam ki digar tojikon niz in guna va yaa bo dushvorihoi digar ba omuzish va tadris ru ba ru shudaem. Zamone bud< ki man khatte forsiro az rost ba chap menavishtam va khudomuzi mekardam. Kase berahmona maro ogoh kard, ya’ne matrahe sakhtu durush va hatto zishte haqiqat maro to chand sole digar az omuzishe khatti forsi bozdosht. Ammo boz dubora ru ba orzuhoi kudakii khud namudam va chizhoiro ba dast ovardam va chizhoiro na. Ammo mo ki khub medonem khatte forsi baroi mo tojikon bisyor muhim ast biomuzim va khudro ba dunyoyi imruzi va diruzii in adabiyoti ghani harchi bozham nazdiktar bibarem.
    Khushbakht va sohibkom boshed,

  6. Iraani hastam, va shaad az ashnaai baa shomaa dustaan e taajik.
    Dar in sokhan baa Shakhszada-jaan movaafeq am ke tanhaa taajikaan dar tasmim e ehtemaali bar taghyir e khat saaheb-haq and. midaanid, maa Iraanihaa ma`mulan az eshtiaaq e khordan e ‘halim’ dar dig mioftim.
    Ammaa soaal i ham daaram, aan ‘matrah e zesht e haqiqat’ ke gofteid chist? natavaanestam aan raa befahmam.
    baa tashakkor az paasokh i ke be man midahid.