یکشنبه, 04/12/1390 – 11:16
جشنواره «ترانه‌های شرق» در سمرقند در گفتوگو با فاضل جمشیدی در برنامه‌ی رادیویی «با همسایگان»
شهزاده سمرقندی – یکی مهم‌ترین رویداد‌های فرهنگی که بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در آسیای میانه روی داد سازمان دادن جشنواره‌ی «ترانه‌های شرق» در شهر سمرقند در ازبکستان است.
[1]این حشنواره‌ی رقص و موسیقی هر دو سال یک‌بار در هفته‌ی آخر ماه اوت برگزار می‌شود و از کشور‌های مختلف دنیا خواننده و نوازندگان به این جشنواره دعوت می‌شوند. با اینکه نام این حشنواره «شرق ترانلری» و در فارسی «ترانه‌های شرق» است، به «ترانه‌های شرقانه» یا شرقی محدود نمی‌شود و حضور خواننده و نوازندگان اروپایی به‌خصوص در سال‌های آخر زیاد به چشم می‌خورد.
جشنواره‌ی «ترانه‌های شرق» در میدان «ریگستان»، میدان اصلی شهر سمرقند برگزار می‌شود. این میدان در دوران امیر تیمور یکی از میدان‌هایی بوده که لشکر امیر تیمور در آن گرد می‌آمدند. حالا به جای لشکر اسب‌سواران و بانگ جنگ، صدای موسیقی و ترانه‌های شرقی از این میدان بلند می‌شود و به بزم‌گاهی تبدل می‌شود که در طول یک هفته میزبان هنرمندان از سراسر دنیاست.
دو ماه است که برنامه‌های شبانه‌روزی آماده‌سازی صحنه‌های رقص و نمایش لباس ملی در میدان ریگستان شروع شده است.
نه تنها هنرمندان و دانشجویان دانشگاه هنرهای زیبای شهر تاشکند به جشنواره‌ی ترانه‌های شرق دعوت می‌شوند، بلکه دانشجویان رشته‌های مختلط دانشگاه‌های سمرقند نیز «جلب» این برنامه‌ها می‌شوند. از پرچم به دست گرفتن، مترجمی برای گروه‌های هنری خارجی تا مهمانداری برای راهنمایی در کوچه و خیان‌های سمرقند از دانشجویان داوطلب استفاده می‌شود.
جشنوازه‌ی ترانه‌های شرق به شهر سمرقند حال و هوای دیگری می‌دهد و بر تعداد مسافران خارخی نیز می‌افزاید.
یکی از نکات ضعیفی که در برگزاری این جشنواره در طول این همه مدت به چشم می‌خورد، چگونگی اطلاع‌رسانی و بازپخش این برنامه‌هاست که هم برای هنرمندان و هم برای صدا وسیمای ازبکستان گران و پرهزینه است. مدیریت این جشنواره در زمینه‌ی اطلاع‌رسانی فقط به همین قناعت می‌کند که از خبرنگاران دعوت کنند و «دی وی دی» و «سی دی»هایی را که در طول جشنواره ضبط می‌شوند در اختیار علاقمندان بگذارند. با وجود آن‌که موسیقی‌شناسان و هنرمندانی که پیوسته در این جشنواره شرکت می‌کنند، میل به همکاری و یا هر سال برگزار شدن این جشنواره را دارند، اما تا به حال این جشنواره با همان شیوه‌ی سال ۱۹۹۱ که بار اول اعلام حضور کرد، برگزار می‌گردد. با این همه حشنواره‌ی ترانه‌های شرق بین هنرمندان و مراکز هنری بین‌المللی مطرح و شناخته شده است و در «نام‌گویی» مهمانان و شرکت‌کنندگان آن می‌شود اسم‌های متفاوتی را دید که از گسترش پیدا کردن این جشنواره خبر می‌دهد. یکی از پشتیبان‌های این جشنواره سازمان یونسکوست که هر بار جایزه‌ی خود را به خواننده و یا نوازنده‌ی مورد پسندش اهداء می‌کند.
جایزه‌ها مختلف‌اند اما جایزه‌ی اول حدود ده هزار دلار آمریکاست.
یکی از نکات این جشنواره جلب توجه مسافران خارجی است. آمار‌های دولتی از افزایش تعداد بازدیدکنندگان در ماه‌های اخیر تابستان و همزمان با شروع فعالیت‌های این جشنواره نشان دارد.
جشنواره‌ی ترانه‌های شرق یکی از باشکوه‌ترین جشنواره‌ها در آسیای میانه است که در آن هنرمندانی از بیش از چهل کشور دنیا شرکت می‌کنند. این جشنواره فرصت خوبی‌ست برای آشنایی با فرهنگ و موسیقی مردمی کشور‌های شرق و فرا‌تر از آن.
جشنواره‌ی ترانه‌های شرق یک هفته دوام خواهد داشت و حالا زمان آن است که هنرمندان علاقمند یک نسخه سی دی و دی وی از کارهای خود را برای این جشنواره بفرستند. انتخاب‌شدگان به عنوان مهمان دعوت خواهند شد.در برنامه رادیویی این هفته «با همسایگان» با فاضل جمشیدی، خواننده ایرانی گفتوگو داشتم. آقای جمشیدی برنده‌ی جای اول این جشنواره در سال ۲۰۰۳ بوده و همین‌طور عضو داوران این جشنواره در سال ۲۰۰۵ بوده است. این گفتوگو را می‌توانید از طریق فایل صوتی یا از طریق لینک زیر به‌طور کامل بشنوید.